Bài 3: Giới thiệu về máy tính

Hướng dẫn giải bài tập, trả lời câu hỏi Bài 3: Giới thiệu về máy tính SGK Tin Học lớp 10

---

1. Khái niệm về hệ thống tin học

 - Hệ thống tin học dùng để nhập, xử lí, xuất, truyền và lưu trữ thông tin.

 - Hệ thống tin học gồm 3 phần:

• Phần cứng (Hardware)
• Phần mềm (Software)
• Sự quản lí và điều khiển của con người. Đây là yếu tố quan trọng nhất.

2. Sơ đồ cấu trúc của một máy tính

- Máy tính là thiết bị dùng để tự động hóa quá trình thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin. 

- Máy tính gồm các bộ phận chính sau:

• Bộ xử lý trung tâm (CPU –Central Procesing Unit).
• Bộ nhớ trong (Main Memory).
• Bộ nhớ ngoài (Sencondary Memory).
• Thiết bị vào (Input Device)
• Thiết bị ra (Output Device)

a. Bộ xử lý trung tâm (CPU)

- CPU là thành phần quan trọng nhất của máy tính, đó là thiết bị chính thực hiện và điều khiển việc thực hiện chương trình.

- CPU gồm hai bộ phận chính:

• Bộ điều khiển (CU – control Unit): điều khiển các bộ phận thực hiện chương trình.
• Bộ số học/lôgic (ALU – Arithmetic/Logic Unit): thực hiện các phép toán số học và lôgic.

- Ngoài ra còn có thanh ghi (Register) và bộ nhớ truy cập nhanh (Cache). Tốc độ truy cập đến Cache khá nhanh, chỉ sau tốc độ truy cập thanh ghi. 

b. Bộ nhớ trong (Main memory)

- Bộ nhớ trong còn có tên là bộ nhớ chính.

- Bộ nhớ trong là nơi chương trình được đưa vào để thực hiện và là nơi lưu trữ dữ liệu đang được xử lý.

- Bộ nhớ trong gồm 2 thành phần:

• ROM (read only memory): chứa một số chương trình hệ thống được hãng sản xuất nạp sẵn.
  • Chương trình trong ROM ktra các thiết bị và tạo sự giao tiếp ban đầu với các chương trình.
  • Dữ liệu trong ROM không xóa được và cũng không bị mất đi.
• RAM (random access memory): là phần bộ nhớ có thể đọc và ghi dữ liệu trong lúc làm việc. Khi tắt máy dữ kiệu trong RAM sẽ bị mất đi.

- Các địa chỉ trong máy được ghi trong hệ Hexa, mỗi ô nhớ có dung lượng 1 byte. 

c. Bộ nhớ ngoài (Secondary Memory)

- Dùng để lưu trữ lâu dài dữ liệu và hỗ trợ cho bộ nhớ trong.

- Bộ nhớ ngoài thường là đĩa cứng, đĩa mềm, đĩa CD, thiết bị nhớ flash.

d. Thiết bị vào (Input device)

- Thiết bị vào dùng để đưa thông tin vào máy tính.

• Bàn phím (keyboard)
• Chuột (mouse)
• Máy quét (scanner)
• Micro
• Webcam (là một camera kĩ thuật số)

e. Thiết bị ra (Output device)

- Thiết bị ra dùng để đưa dữ liệu ra từ máy tính.

- Có nhiều loại thiết bị ra như:

• Màn hình (monitor)
• Máy in (printer)
• Máy chiếu (projector)
• Loa và tai nghe (speaker and headphone)
• Modem (thiết bị vào/ra): Là thiết bị dùng để truyền thông giữa các hệ thống máy tính thông qua đường truyền.

3. Hoạt động của máy tính

* Nguyên lý điều khiển bằng chương trình:

- Máy tính hoạt động theo chương trình.

- Tại mỗi thời điểm máy chỉ thực hiện 1 lệnh, nó thực hiện rất nhanh.

* Nguyên lý lưu trữ chương trình: 
Lệnh được đưa vào máy tính dưới dạng mã nhị phân để lưu trữ, xử lý như những dữ liệu khác.

* Nguyên lý truy cập theo địa chỉ: 
Việc truy cập dữ liệu trong máy tính được thực hiện thông qua địa chỉ nơi lưu trữ dữ liệu đó.

* Nguyên lý Phôn Nôi-man:
Mã hóa nhị phân, điều khiển bằng chương trình, lưu trữ chương trình và truy cập theo địa chỉ tạo thành một nguyên lý chung gọi là nguyên lý Phôn Nôi-man.