Phân tích nhân vật Tnú trong Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành

    Nguyễn Trung Thành là một nhà văn trưởng thành trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp và giai đoạn chống Mỹ. Ông gắn bó mật thiết với vùng đất Tây Nguyên, yêu mến, hiểu một cách sâu sắc về con người và mảnh đất này. Ông cũng là người đầu tiên khai thác "vỉa ngầm" văn hóa Tây Nguyên, là cây bút van xuôi hay nhất về miền đất rừng núi ấy. Rừng xà nu là bản hùng ca đậm tính sử thi và cảm hứng lãng mạn về cuộc chiến đấu của người dân Tây Nguyên. Tác phẩm ra đời năm 1965 ở khu căn cứ của quân giải phóng ở miền Trung Trung Bộ. Đây là thời điểm diễn ra cuộc đổ quân đầu tiên của đế quốc Mỹ, ngày bắt đầu cuộc chiến tranh cục bộ ở miền Nam. Rừng xà nu được viết trong những ngày sôi sục, nghiêm trang, nghiêm trọng, lo lắng, quyết liệt, hào hứng, hào hùng: dân tộc ta bước vào cuộc chạm trán mất còn trực tiếp với đế quốc Mỹ (Nguyên Ngọc). Tác giả viết Rừng xà nu như một biểu tượng cho tinh thần bất khuất, kiên cường của đồng bào Tây Nguyên nói riêng và dân tộc ta nói chung. Tác phẩm được in trong tập " Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc".

     Tại sao có thể nói tính cách số phận và con đường đi của nhân vật Tnú mang ý nghĩa đại diện cho cộng đồng, cho nhân dân, số phận mỗi cá nhân thống nhất với cộng đồng? Bởi vì Tnú điển hình cho con người Tây Nguyên. Cuộc đời Tnú như một cây xà nu đã trưởng thành giữa đại ngàn: đạn bắn không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Tnú sớm mồ côi cha mẹ, lớn lên bằng tình yêu thương, bao bọc của buôn làng dưới những tán xà nu. Ngay từ thuở nhỏ, Tnú đã có phẩm chất của một chiến sĩ dũng cảm. Tnú được sống gần anh Quyết một cán bộ cách mạng, đó là điều khiện có ý nghĩa định hướng cho cuộc đời cách mạng Tnú. Chính điều đó khiến Tnú có ý chí rèn luyện, phấn đấu để đạt được ước mơ của mình là thay anh Quyết làm cán bộ lãnh dạo cách mạng ở địa phương. Ở chàng trai này còn hội tụ những phẩm chất để trở thành người anh hùng trong thời đại cách mạng, đúng như cụ Mết nói " đời nó khổ nhưng bụng nó sạch như nước suối làng ta. Khi giặc khủng bố gắt gao, cán bộ Quyết phải dạt vào rừng. Bà Nhan, anh Xút đi tiếp tế bị giết thế nhưng Tnú và Mai vẫn hăng hái vào rừng tiếp tế, làm liên lạc cho anh Quyết. Học chữ thua Mai thì Tnú bỏ ra suối và tự trừng phạt mình bằng cách cầm một hòn đá đập vào đầu, chảy máu ròng ròng. Đằng sau hành động trẻ con bồng bột ấy là một cá tính quyết liệt, mạnh mẽ rất đặc trưng của người Tây Nguyên. " Học chữ thì Tnú hay quên nhưng đi đường thì đầu sáng lạ lùng. Khi đi rừng, Tnú không bao giờ đi đường mòn...khi đi qua suối nó chọn chỗ nước chảy xiết vì qua chỗ nước êm thằng Mỹ Diệm hay phục, qua chỗ nước mạnh nó không ngờ. Đi liên lạc bị giặc bắt, anh kịp nuốt bức thư để phi tang. Mỗi lần bọn giặc hỏi...cứ như vậy máu trên lưng Tnú thẫm đẫm, đặc quện như nhựa xà nu".  Từ đó chúng ta cảm nhận được một tấm lòng trung thành, tận tụy với cách mạng của cậu bé Tây Nguyên. Phải chăng đó cũng là tấm lòng của người Tây Nguyên dành cho cách mạng.

     Tnú mang theo lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng. Trái tim vời vợi yêu thương và tinh thần anh dũng ấy lại được soi đường bởi ngọn đuốc của Đảng. Thuở nhỏ, nghe lời anh Quyết, Tnú đã quyết tâm học chữ để làm cách mạng, cậu đi tiếp tế cho cán bộ, cùng dân nuôi cán bộ. Niềm tin sắt son vào Đảng, vào cách mạng đã dẫn dắt Tnú từng bước trưởng thành để rồi một ngày kia anh thực sự hòa mình vào dòng thác cách mạng, trở thành cán bộ chủ lực của lực lượng giải phóng quân miền Nam. Tnú điển hình cho tính cách con người Tây Nguyên nghĩa là tính cách, phẩm chất Tnú có nhiều điểm tương đồng với tính cách và phẩm chất con người Tây Nguyên. Nói đến Tây Nguyên người ta lại nghĩ đến những con người dũng cảm và giàu tình cảm gắn bó.

     Song, Tnú còn là nhân vật điển hình cho con đường đấu tranh Cách mạng. Khi lớn lên, chính Cách mạng đã hun đúc ý chí và nghị lực phi thường cho Tnú để từ đó Tnú trở thành người anh hùng của buôn làng. Trong một lần đi liên lạc, Tnú bị giặc bắt, tra tấn trong tù ngục. Tnú ở tù ba năm sau đó vượt ngục để trở về cội nguồn, trở thành một chàng trai rắn chắc và đẹp đẽ như chàng dũng sĩ trong truyền thuyết như cây xà nu cường tráng nhất của đại ngàn. Chàng trai anh hùng ấy dã có mối tình lãng mạn với Mai- cô gái xinh đẹp, dịu dàng. Tưởng chừng như đã hạnh phúc cho đến một ngày bọn giặc bắt vợ con anh đánh đập, hành hạ dã man để anh phải lộ diện. Chứng kiến cảnh giặc tra tấn lúc đó sự sống của bản thân không thể ngăn nổi bước chân của tình yêu thương và trách nhiệm. Có lẽ đó là một quá trình tự nhận thức chân lí, khi nỗi đau lên đến đỉnh điểm con người ta không thể đứng nhìn hạnh phúc phải nhỏ máu.

     Tnú bị kẻ thù bắt và đốt mười ngón tay bằng nhựa xà nu "Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc". Trong một đêm, Tnú đã phải chịu sự tra tấn kinh khủng về tinh thần và nỗi đọa đày về thể xác. Đó là bi kịch đau thương nhất của một con người có thể phải trải qua. Khi bị địch bắt trói chuẩn bị tra tấn, anh vẫn nghĩ cho cách mạng. Kẻ thù đốt mười ngón tay, ngọn lửa như thiêu đốt ruột gan nhưng Tnú quyết không kêu nửa lời . Tnú có thừa lòng dũng cảm, tình yêu thương và sức mạnh thể chất nhưng anh không bảo vệ được hạnh phúc của mình vì chỉ có hai bàn tay trắng. Nhưng với sự gan góc, kiên cường của người dân Tây Nguyên thì không có gì là không thể vượt qua.

     Qua miêu tả Tnú Nguyễn Trung Thành chạm khắc vào tâm trí người đọc hình ảnh con người ưu tú nhất của Tây Nguyên mang tầm vóc sử thi hiện thân cho vẻ đẹp của một thời đại chống Mỹ cứu nước. Lòng căm thù giặc của Tnú mang đậm chất Tây Nguyên. Tnú mang trong mình ba mối thù: mối thù bản thân, mối thù gia đình và mối thù của quê hương.mà sau này ngón tay chỉ còn hai đốt anh vẫn quyết tâm trả thù. Cuối cùng với sự kiên cường, dũng cảm, lòng quyết tâm cùng nhau đánh giặc Tnú và nhân dân Tây Nguyên đã đuổi được kẻ thù.