Câu 1, trang 79, sgk Ngữ Văn 10

Tình huống 1: Được mời về dạy trẻ, thầy nhận không ra mặt chữ- không biết chữ “kê”, học trò hỏi gấp -thầy dạy liều: “Dủ dỉ là con dù dì”.Đây là một điều trái với tự nhiên: “dủ dỉ” đâu phải là chữ Hán, mà trên đời này làm gì có con  vật nào là “dủ dỉ, dù dì”. Anh học trò này đã đi đến tận cùng của sự dốt nát thảm hại và liều lĩnh.

->Người đọc cười vì sự dốt nát, nói liều của thầy.

Tình huống 2: Việc bảo học trò đọc khẽ ->làm ta phải bật cười về sự dấu dốt và sĩ diện hảo của anh học trò.

-> Người đọc bật cười vì sự giấu dốt và sĩ diện hão của thầy.

Tình huống 3: Khấn thổ công nhờ chỉ bảo, được cả ba đài âm dương, thầy đắc ý “bệ vệ ngồi trên giường bảo trẻ đọc to”-bọn trẻ gào to-> dốt về phương pháp (mê tín)……

-> Ngưòi đọc bật cười vì cái dốt vô tình được khuếch đại và được nhân lên. ( khi có thêm nhân vật dốt nữa là thổ công)

Tình huống 4: Chủ nhà phát hiện ra,cái xấu bị lật tẩy,cái dốt của Thổ Công đã bị thầy nhạo báng “ Mình đã dốt Thổ Công nhà nó còn dốt nữa”.Thầy cố tỏ ra cao siêu khi dạy đến ba đời con gà: “Dủ dỉ là con dù dì,dù dì là chị con công ,con công là ông con gà”.

  -> Người đọc bật cười vì thói dấu dốt bị lật tẩy, thầy đồ tự phô bày cái dốt của mình.        

 =>Như vậy, mâu thuẫn trái tự nhiên ở đây là cái dốt và sự giấu dốt; càng che giấu thì bản chất dốt nát càng lộ ra.