THỰC HÀNH - PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN SỐ VỚI SẢN XUẤT LƯƠNG THỰC Ở ĐBSH

Phân tích và giải thích mối quan hệ giữa dân số với việc sản xuất lương thực ở đồng bằng sông Hồng

* Phân tích

- Đồng bằng sông Hồng là vùng tập trung dân số lớn của cả nước, chiếm tới 21,7% (năm 2005). Tốc độ tăng dân số khá nhanh so với cả nước (năm 2005 là 111,7%).

- Tuy nhiên, các chỉ số về sản xuất lương thực của vùng có xu hướng giảm trong giai đoạn 1995 – 2005 (diện tích cây lương thực có hạt, sản lượng lương thực có hạt và bình quân lương thực có hạt trên đầu người).

* Giải thích:

- Dân số là tác nhân quan trọng hàng đầu tạo sức ép đối với sản xuất lương thực ở vùng Đồng bằng sông Hồng. Trong điều kiện diện tích đất nông nghiệp bình quân đầu người thấp nhất cả nước, lại có số dân đông và tăng nhanh so với cả nước đã làm cho diện tích đất thổ cư ngày một tăng (chủ yếu lấy từ đất nông nghiệp sang), khả năng mở rộng diện tích đất nông nghiệp hầu như không còn, năng suất cây trồng không thể vượt qua giới hạn sinh học. Vì thế, đã làm cho diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt, sản lượng lương thực có hạt có tốc độ tăng trưởng thấp hơn so với cả nước.

- Dân số đông và tăng nhanh trong lúc sản xuất nông nghiệp giảm nên bình quân lương thực có hạt/người tăng chậm và có xu hướng giảm.

- Các thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán,... cũng ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng và bình quân lương thực có hạt theo đầu người.

- Ngoài ra, tài nguyên đất ở đồng bằng sông Hồng bị suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến năng suất lúa thấp.