Câu 3, trang 93, sgk Ngữ Văn 11

Hình ảnh người nông dân nghĩa sĩ.

a. Nguồn gốc xuất thân 

- “cui cút làm ăn; toan lo nghèo khó”

- Chỉ biết ruộng trâu, cày cấy, ...

- Chưa biết cung ngựa, tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ.

→ Từ ngữ gợi tả + liệt kê: tác giả cho ta thấy cuộc đời của những nghĩa sĩ là những người nông dân thuần túy: cực khổ, lam lũ, chất phác, cần cù, gắn bó với làng quê thanh bình.

b. Những chuyển biến tư tưởng 

- “Tiếng phong hạc ......... mưa”: Sợ sệt, lo lắng, căng thẳng, trông chờ vào triều đình rồi thất vọng khi bị bỏ rơi.

- “Mùi tinh chiến vấy vá ..... nhà nông ghét cỏ”: căm ghét

- “muốn tới ăn gan, muốn ra cắn cổ”: lòng căm thù giặc cao độ.

- “Một mối xa thư....há để ai chém rắn đuổi hươu; hai vầng nhật nguyệt ....  đâu dung lũ treo dê, bán chó”: nhận thức, ý thức được trách nhiệm bản thân với đất nước

- “Ra sức đoạn kình; dốc tay bộ hổ”: hành động tự nguyện diệt giặc.

ð Từ những người nông dân thuần túy họ trở thành những anh hùng, có ý thức trách nhiệm, đứng lên đánh giặc cứu nước.

c. Tinh thần chiến đấu hi sinh của các nghĩa sĩ 

- Trang bị: manh áo vải, ngọn tầm vông, rơm con cúi, lưỡi dao phay → vũ khí thô sơ, đồ dùng trong sinh hoạt hằng ngày.

- Khi ra trận:

+ “...đốt xong  nhà dạy đạo kia, .... chém rớt đầu quan hai nọ”
+ “....đạp rào lướt tới....xô của xông vào liều mình như chẳng có”
+ “Kẻ đâm ngang, người chém ngược .....; bọ hè trước, lũ ó sau....”

→ Động từ mạnh + từ chéo+ ngắt nhịp câu ngắn gọn + giọng điệu khẩn trương: Tác giả dựng nên bức tranh công đồn chân thực, hào hùng, làm sống dậy khí thế xông trận ồ ạt như vũ bão của các nghĩa sĩ Cần Giuộc.