Câu 2, trang 65, sgk Ngữ Văn 11

Hình ảnh người nông dân nghĩa sĩ.

a. Nguồn gốc xuất thân (3 - 5).

- “cui cút làm ăn; toan lo nghèo khó”

- "Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ",  " việccuốc, việc cày, việc bừa,  việc cấytay vốn quen làm" ...

- " Chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung", " tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ mắt chưa từng ngó"

→ Từ ngữ gợi tả + liệt kê: tác giả cho ta thấy cuộc đời của những nghĩa sĩ là những người nông dân thuần túy: cực khổ, lam lũ, chất phác, cần cù, gắn bó với làng quê thanh bình, chưa biết việc binh đao chiến trận

b.Những chuyển biến tư tưởng khi Pháp xâm lược (6 - 9):

- “Tiếng phong hạc ......... mưa”: Sợ sệt, lo lắng, căng thẳng, trông chờ vào triều đình rồi thất vọng khi bị bỏ rơi.

- “Mùi tinh chiến vấy vá ..... nhà nông ghét cỏ”: căm ghét

- “muốn tới ăn gan, muốn ra cắn cổ”: lòng căm thù giặc cao độ.

- “Một mối xa thư....há để ai chém rắn đuổi hươu; hai vầng nhật nguyệt ....  đâu dung lũ treo dê, bán chó”: nhận thức, ý thức được trách nhiệm bản thân với đất nước

- “Ra sức đoạn kình; dốc tay bộ hổ”: hành động tự nguyện diệt giặc.

-> Từ những người nông dân thuần túy họ trở thành những anh hùng, có ý thức trách nhiệm, đứng lên đánh giặc cứu nước.

c. Tinh thần chiến đấu hi sinh của các nghĩa sĩ (10 - 15)

- Trang bị: manh áo vải, ngọn tầm vông, rơm con cúi, lưỡi dao phay → vũ khí thô sơ, đồ dùng trong sinh hoạt hằng ngày.

-Khi ra trận:

+ “...đốt xong  nhà dạy đạo kia, .... chém rớt đầu quan hai nọ”

+ “....đạp rào lướt tới....xô của xông vào liều mình như chẳng có”

+ “Kẻ đâm ngang, người chém ngược .....; bọ hè trước, lũ ó sau....”

→ Động từ mạnh+ ngắt nhịp câu ngắn gọn + giọng điệu khẩn trương: Tác giả dựng nên bức tranh công đồn chân thực, hào hùng, làm sống dậy khí thế xông trận ồ ạt như vũ bão của các nghĩa sĩ